Auteur: geschiedenisdidactiek

Al langere tijd biedt deze website de mogelijkheid om tegen een kleine vergoeding (om op die manier de website in de lucht te kunnen houden) toetsvragen bij de verschillende historische contexten (havo en vwo) te kunnen kopen (dit kan hier). Deze toetsvragen zijn op examenniveau (waarbij kennis gecombineerd wordt met vaardigheden) en worden enthousiast ontvangen door de docenten die deze vragen hebben aangeschaft.

Zojuist zijn ook de toetsvragen bij de historische context ‘Nederland, 1948-2008’ voor de havo als laatste toegevoegd. Twee voorbeeldvragen vind je hier.

Interesse, maar niet de beschikking over PayPal? Neem dan contact op via het contactformulier!

In 1914 gingen vanuit heel Europa jonge mannen vol enthousiasme naar het front. Gevoed door nationalisme, een waar superioriteitsgevoel, dachten zij een korte, snelle oorlog te voeren en snel weer thuis te zijn. Door de industrialisatie waren wapens in korte tijd gemoderniseerd en veel dodelijker en verwoestender geworden dan ooit tevoren. Het gevolg: een allesvernietigende oorlog die meer dan vier jaar duurde. Deze Eerste Wereldoorlog (1914-1918) heeft grote gevolgen gehad voor veel landen in de wereld. Sommige van die gevolgen traden direct na 1918 op, andere pas veel later. En waren deze gevolgen politiek van aard, of juist sociaal-economisch?

Leerlingen plaatsen gevolgen van de Eerste Wereldoorlog in een kwadrant. Deze werkvorm leert leerlingen causaal te rederneren en argumenteren. Na het uitvoeren van de werkvorm in groepjes, beantwoorden de leerlingen enkele vragen individueel.

De werkvorm is hier te vinden.

‘Mein Führer’, ‘Sehr verehrter Herr Reichskanzler’, ‘Hochgeehrter Herr Hitler’, zijn slechts enkele van de manieren waarop Duitsers tussen 1925 en 1945 brieven aan Adolf Hitler begonnen. En dat er veel brieven aan de Duitse rijkskanselier zijn gestuurd, blijkt wel uit de archieven van de NSDAP. Pasten de aan Hitler gestuurde brieven in 1925 nog in een enkele ordner, kwamen er in 1934 ruim 12.000 brieven binnen. Veel van deze brieven kregen geen reactie, maar enkele wel (al werden die niet door Hitler zelf geschreven).

De inhoud van deze brieven representeert de weemoed in Duitsland en de brieven kunnen gebruikt worden om het verloop van de opkomst van het rechts-extremisme, het aan de macht komen van Hitler en het begin van de Tweede Wereldoorlog in kaart te brengen. Met deze brieven is de werkvorm ‘Chronologie’ ontworpen.

De werkvorm is hier te vinden.

De werkvorm ‘Levenslijn’ vraagt van leerlingen inlevingsvermogen (standplaatsgebondenheid), argumenteren en discussiëren en gebeurtenissen in een historische context plaatsen. In de eerste en tweede deelvraag van de Historische Context ‘Steden en burgers in de Lage Landen, 1050-1700’ staan patriciërs en het gemeen centraal. Patriciërs, als kooplieden, slagen er steeds beter in politieke macht naar zich toe te trekken, ten koste van de adel en graven en hertogen (stadsrechten), terwijl het gemeen (de onderkant van de samenleving) in armoede leefde, maar soms ook van zich liet horen (zoals tijdens de Guldensporenslag).

In deze werkvorm staan twee personen centraal: patriciër Nicolaas Witsen en dagloner Cornelis Jansen. Samen kijken zij naar enkele noemenswaardige gebeurtenissen uit de late middeleeuwen en vroegmoderne tijd. Hoe zouden zij op deze gebeurtenissen hebben gereageerd?

De werkvorm is hier te vinden. Ben je op zoek naar ander activerend materiaal voor de Historische Contexten? Kijk dan eens hier! Of zoek je goed toetsmateriaal voor de nieuwe contexten, kijk dan hier!

Ben je op zoek naar een korte, maar leuke werkvorm om de leerlingen te activeren, dan is de werkvorm ‘Twee voor Twaalf’ een goede optie. In de werkvorm laat je leerlingen begrippen proberen te achterhalen door enkele vragen te laten beantwoorden. Leerlingen discussiëren met elkaar over de juiste antwoorden. Eenmaal wanneer alle begrippen juist zijn geraden, komt er een nieuw begrip tevoorschijn.

In deze versie voor de havo staat de eerste deelvraag van de Historische Context ‘Het Britse Rijk, 1585-1900’ centraal. Op de pagina van het vwo is ook een versie voor de Historische Context ‘Steden en burgers in de Lage Landen, 1050-1700’ te vinden!

De Historische Context ‘het Britse Rijk, 1585-1900’ (havo) is een onderwerp dat op het laatste examen (2021, eerste tijdvak) met veel vragen terugkwam. Leerlingen vinden het niet altijd gemakkelijk om de verschillende verhalen (de Britten in Amerika, de Britten in India en het thuisfront in Groot-Brittannië) met elkaar te verweven, aangezien veel van de gebeurtenissen uit de drie deelcontexten door elkaar heen lopen. Een werkvorm als ‘Chronologie’ kan leerlingen dan helpen zich dit te beseffen.

De werkvorm is hier te vinden. Op deze pagina zijn nog veel meer werkvormen en andere opdrachten te vinden voor de verschillende historische contexten voor de havo.

Eén van de leukste werkvormen, en eigenlijk bij elk onderwerp wel te bedenken, is het ‘historisch kwartet’. Jij bepaalt de thema’s en de leerlingen bedenken daar associaties bij. Dit kunnen kenmerken, oorzaken, gevolgen, personen en gebeurtenissen zijn. Leerlingen leren zo meer over het onderwerp, maar moeten ook aan medeleerlingen kunnen beargumenteren waarom zij vinden dat het door hun bedachte kenmerk op één van de kwartetkaartjes moet komen.

In dit geval gaat het om een kwartetspel rondom de oude Grieken, die hier te vinden is!

De Historische Context ‘China, 1842-2001’ bestaat uit veel verschillende begrippen die elk bij een eigen tijdsperiode horen. Begrippen als ‘Bokseropstand’, ‘Culturele Revolutie’, ‘Chinese Revolutie’ en ‘Ongelijke Verdragen’ zijn begrippen die leerlingen straks moeten kennen, beheersen en toepassen op het centraal examen. In deze werkvorm leren leerlingen begrippen te omschrijven zonder daarvoor het begrip zelf of enkele andere verboden woorden te gebruiken.

De werkvorm is hier te vinden!

Ik heb een nieuwe werkvorm toegevoegd voor de Historische Context ‘Duitsland in Europa’ (havo en vwo). In deze werkvorm, een ‘levende grafiek’ gaan leerlingen aan de slag met de verkiezingsuitslagen in Duitsland tussen 1919 en 1938. Van hen wordt gevraagd gebeurtenissen die centraal staan in deze context te kunnen koppelen aan specifieke verkiezingsuitslagen. Zo werkt de leerling met de belangrijkste begrippen uit deze deelcontext, leert zij meer over de chronologische ontwikkelingen in de Weimarrepubliek en nazi-Duitsland en leert zij argumenteren, samenwerken en rederneren.

• 

• 

• 

Een erg leuke werkvorm, die hier te vinden is!