Meer dan 80 verschillende werkvormen!
Actief Historisch Denken is in 2004 geïntroduceerd door enkele vakdidactici aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Zij lieten zich hierbij inspireren door Thinking Through History door onder andere David Leat en Peter Fisher. In al die verschillende werkvormen staat één ding centraal: leerlingen op een actieve manier bij de les betrekken en ze uitdagen om ‘historisch te rederneren’. Hierdoor beklijft informatie nog beter!
Het bedenken en vervolgens maken van activerende werkvormen kan tijdrovend zijn, iets waar niet iedere geschiedenisdocent zomaar tijd voor heeft. Op deze pagina vind je voor zowel de onderbouw als bovenbouw voor veel kenmerkende aspecten activerende werkvormen in PDF-formaat. Deze zijn zo kant-en-klaar in je les te gebruiken!
De verschillende werkvormen die je op deze website terug kan vinden:
| Naam werkvorm | Omschrijving werkvorm | Kenmerken werkvorm |
| Diamant | Leerlingen werken met oorzaken van een gebeurtenis, proberen daar gevolgen bij te bedenken en deze vervolgens te plaatsen in een diamant. Hoe belangrijker de oorzaak, hoe hoger deze in de diamant wordt geplaatst. | Oorzaken en gevolgen |
| Levenslijn | Leerlingen verplaatsen zich in historische personages en proberen vanuit deze twee perspectieven een mening te formuleren over historische gebeurtenissen. Hierdoor ontstaan twee zogeheten levenslijnen. | Standplaatsgebondenheid, perspectieven, in de tijd plaatsen |
| Levende grafiek | Leerlingen krijgen een grafiek met daarin staafdiagrammen. Deze verwijzen naar bijvoorbeeld aantallen mensen of hoeveelheden geld. Vervolgens koppelen leerlingen gebeurtenissen aan deze staven. | Oorzaken en gevolgen, logisch rederneren |
| Mysterie | In deze werkvorm staat een grote vraag centraal. Aan de hand van verschillende soorten primaire en secundaire bronnen proberen leerlingen deze grote vraag te beantwoorden. | Bronanalyse, onderzoeksvragen |
| Beelden om te onthouden | In deze werkvorm leren leerlingen kritisch naar een afbeelding te kijken, deze vervolgens na te tekenen en daar individueel vragen bij te beantwoorden. | Prentanalyse |
| Kwadrant | Leerlingen bestuderen bronnen en geven in een kwadrant aan in hoeverre hetgeen dat in de bron beschreven staat past bij het opgegeven thema. Leerlingen kunnen hier gradaties in aanbrengen, zolang ze dit goed kunnen beargumenteren. | Besef van begrippen, bronanalyse |
| Chronologie | Een meer actievere versie van de gewone tijdbalk. Door verschillende ronden te doorlopen, werken leerlingen met gebeurtenissen, historische personages, bronnen en begrippen. | In de tijd plaatsen, bronanalyse, logisch rederneren |
| Verboden te zeggen | In tweetallen krijgen beide leerlingen een overzicht van begrippen die ze aan de ander moeten uitleggen, zonder deze begrippen zelf te gebruiken. | Besef van begrippen |
| Muzieklijn | Leerlingen krijgen muziekfragmenten te horen en geven aan in hoeverre het beluisterde fragment past bij het overkoepelende begrip. | Besef van begrippen |
| Woordwiel | Met deze leeractiviteit brengen leerlingen zelf samenhang aan tussen belangrijke begrippen. | Besef van begrippen, oorzaak en gevolg |
| Vroeger of later | In deze werkvorm, dat eigenlijk een spel is, gaan twee leerlingen met elkaar de strijd aan. Beiden krijgen een stapel met kaartjes waar gebeurtenissen op staan. Wie heeft als eerste zijn/haar stapel weggewerkt? | Chronologie, Besef van begrippen |
| Historisch sudoku | Dit werkt precies hetzelfde als gewone sudoku. Leerlingen plaatsen begrippen in een sudoku zodat deze alle kanten op logisch te beargumenteren zijn. | Besef van begrippen, causaliteit |
| Twee voor twaalf | In deze werkvorm wordt van leerlingen gevraagd antwoorden op vragen in een puzzel te plaatsen. Slagen ze erin alle vragen goed te beantwoorden, komt er een begrip als antwoord uit. | Besef van begrippen |